Ангилал

Сайтын талаар ярилцъя Уншигчдын санал бодол

Оросын анхны ас - Александр КазаковУншсан2,652

Фронт дахь ялагдал, Цагаан хөдөлгөөний уналт - энэ бүхэн Александр Александровичийн зүрх сэтгэлд хүнд ачаа болж байсан.

Нийтлэлч П.Шинэбаатар бичиж байна.

1914 оны 7-р сарын 28-нд Дэлхийн нэгдүгээр дайн эхэлжээ. Энэхүү аймшигт мөргөлдөөн нь олон сая хүний амийг авч, дэлхийн улс төрийн газрын зургийг өөрчилж, Европ даяар амьдралын хэв маягийг эргэлт буцалтгүй өөрчилсөн юм. Энэ бол хүн төрөлхтний түүхэн дэх анхны дэлхийн дайн байсан бөгөөд газар, ус, агаарт цэргийн ажиллагаа явагдсан юм. Армийн дээд удирдлага онгоцонд зөвхөн тагнуулын чиг үүрэг оноов. Анхны онгоц нь сул, найдваргүй хөдөлгүүрүүдтэй, эмзэг далавчтай, их бие нь модон хийцтэй байв. Дайснуудтайгаа таарах үед нисгэгчид зөвхөн хувийн зэвсэг гар буунд л найдахаас өөр аргагүй. Ихэнх нисгэгчид энэ байдалд сэтгэл хангалуун бус байсан юм.

Дайны эхний үед "үхлийн гогцоо"-гоороо алдаршсан ахмад Петр Нестеров агаарын тулалдааны талаар шуугиан дэгдээв. Тэрбээр гар буунаас гадна онгоцны бүхээгтээ дайсны нисэх онгоцны сэнсийг орооцолдуулах олс авч явахаас гадна агаарын хөлгийнхөө сүүлэнд дирижабльны бүрхүүлийг задлах тусгай хөрөө бэхлэв. 1914 оны 9-р сарын 8-нд Нестеровын онгоц Австрийн хоёр хүний суудалтай "альбатрос" -ыг дайрав. Хоёр машин хоёулаа агаарт сүйрч, баатарлаг Оросын нисгэгч амь үрэгдсэн юм. Ослын дараах мөрдөн шалгалтаар энэ нь санамсаргүй тохиолдол болон амиа хорлох гэсэн оролдлого биш гэдгийг тогтоожээ. Питр Нестеров өөрийн нисэх онгоцны дугуйгаар дайсны онгоцны далавчийг хугалах боломжтой маневр боловсруулсан байв. Харамсалтай нь Нестеров тооцоо алдсан байлаа. Зөвхөн долоон сарын дараа өөр нэг нисгэгч Нестеровын мөргөлтийг амжилттай давтаж, түүний зөв болохыг батлах болно гэж хэн ч төсөөлөөгүй байх.

Александр Александрович Казаков Херсон мужид 1889 оны 2-р сарын 9-нд төрсөн. Тэрбээр Воронежийн кадетийн корпуст сурч, дараа нь Элисаветград морин цэргийн сургуульд элсэн оржээ. 1908 онд тэрээр 12-р Белгород Уланы хороонд корнет цолтой алба хааж эхлэв. 1911 онд Казаков Офицеруудын нисэхийн сургуулийн нисэхийн ангид, дараа нь Цэргийн нисэхийн сургуульд элсэн суралцаж төгссөн.

1914 оны 12-р сард 4-р корпусын нисэх хүчний отрядын бага нисгэгч Александр Казаков фронтод очив. Петр Нестеровын нэгэн адил тэрээр цэргийн ажиллагааны энгийн оролцогч байхыг хүсээгүй бөгөөд дайсантай тэмцэх өөрийн арга барилыг бий болгосон юм. Тэрээр зөвхөн тагнуулын нислэгээр хязгаарлахгүй Германы байрлалуудыг гар хийцийн бөмбөгөөр бөмбөгдөж байв. 1915 оны 2-р сарын 2-нд Александр Казаков Оросын армийн байрлал дээгүүр эргэлдэж, гар бөмбөгөөр Гузовскийн аэродромыг цохиж байсан Германы тагнуулын онгоцыг саатуулахаар хөнгөн "Моран" -аар нисчээ. Дайсны онгоцыг устгах хэд хэдэн амжилтгүй оролдлогын эцэст тэрээр өндөрт хөөрч, шумбалт хийжээ. Моран онгоцны дугуй Германы далавчийг мөргөв. "Альбатрос" эхлээд нэг талдаа тонгойж, дараа нь далавчаа эвхээд доош чулуу шиг нисэв.

1915 оны 9-р сард Казаков 19-р корпусын агаарын эскадрилийн командлалыг хүлээн авав. Тэр үед тэрээр Максим пулемётоор тоноглогдсон Ньюпор онгоцоор нисэж байжээ.  Онгоцны урд хэсгээр буудах боломжгүй тул пулемётыг онгоцны дээд жигүүрт 45 градусын өнцгөөр суулгасан байна. Үүнээс зөвхөн "арын ёроол" байрлалаас дайсан руу буудах боломжтой байв. Ийм дүрмийн дагуу агаарын байлдааны тактик нь амаргүй байсан боловч энэ байрлал нь хамгаалалтын хувьд найдвартай байжээ. 1916 оны 8-р сард командлалын тушаалаар 2, 4, 19-р корпусын агаарын отрядуудыг Нэгдүгээр байлдааны агаарын бүлэгт нэгтгэв. Бүлгийн командлагч нь ахлах офицер 2-р агаарын эскадрилийн дарга, штабын ахмад А.В.Залесский байв. Цаг хугацаа өнгөрөхөд цэргийн үйл ажиллагаатай холбоотой асуудлууд илүү туршлагатай, чадварлаг штабын ахмад Александр Казаковын харьяанд шилжсэн бол Залесский ба түүний залгамжлагч, штабын ахмад П.О.Якобишвили нар зөвхөн хангамж, аж ахуйн асуудлыг хариуцаж байжээ.

Өөрийн туршлагад дүн шинжилгээ хийсний дараа Казаков агаарын бүлэгт зориулсан байлдааны зааварчилгаа гаргав. Нэмж дурдахад түүний санаачлагаар дайсны нислэгийг хянах цэгүүдийг зохион байгуулж, дайсны нисэх онгоцны хөдөлгөөний чиглэл, цаг хугацааны талаархи бүх мэдээллийг тусгай тэмдэглэлд тэмдэглэсний дараа энэ мэдээллийг төв штабт нэн даруй мэдэгдэнэ. Энэ арга хэмжээ нь Казаковын агаарын бүлгийн байлдааны үр нөлөөг шинэ төвшинд гаргаж, тэдний туршлагыг бусад нисэх хүчинд нэвтрүүлж эхлэв. Казаков байлдааны даалгаварт үргэлжлүүлэн оролцож ялалт байгуулсаар байлаа. Дайны ердөө гурван жилийн хугацаанд Александр Казаков дайсны 17 онгоцыг өөрийн биеэр унагаж, бүлгийн тулаанд 15 ялалт байгуулжээ. Тэрээр хоёр удаа шархадсан боловч жагсаалдаа эргэж ирэв.

1917 оны 12-р сарын 24-нд командлагчдын сонгууль агаарын бүлэгт болов. Казаковын албан тушаалыг большевик үзэлт залуу нисгэгч Иван Павлов эзлэв. Казаковын эрх мэдэл хангалттай өндөр хэвээр байсан бөгөөд арван хоёрдугаар сарын 30-нд түүнийг ердөө жилийн өмнө командлаж байсан 19-р эскадрилийн командлагчаар сонгогдов. Тэрээр эрүүл мэндийн шалтгаанаар амралтаа аваад Петроград руу явлаа. Тэнд шинэ засгийн газартай хамтран ажиллахыг оролдож, Троцкий зэрэг олон улс төрийн зүтгэлтнүүдтэй уулзжээ. Үүний үр дүнд тэрээр Ажилчин, тариачдын Улаан агаарын флотын "Байлдагч ба сөнөөгч агаарын бүлгүүдийн үйлчилгээний штаб, цагийн хуваарь, журам боловсруулах комисст" багтжээ. Гэвч удалгүй Чека нь хуучин хааны офицеруудыг баривчилж эхэлсэн тул Петроградаас нууцаар гарч Мурманскт очив. Большевикуудтай тэмцэхийн тулд холбоотнууд Славян-Британийн легион нэртэй эскадриль байгуулж эхлэв. Албан ёсоор Британийн Агаарын цэргийн хүчний дэслэгч цол хүртсэн Казаков 32 хоёр нисгэгчийн бүрэлдэхүүнтэй "легион" -ыг удирдахаар томилогджээ. Энэ отрядыг Березники хотод байрлуулсан. Эхэндээ Цагаантны хөдөлгөөнийхөн агаарт давамгайлж байсан нь дэлхийн нэгдүгээр дайны фронтод хуримтлуулсан асар их туршлага, мөн Антантын хамгийн орчин үеийн технологийн хангамжтай холбоотой байлаа. Түүгээр ч зогсохгүй улаан армийн нисэх хүчинд элссэн хааны армийн олон офицерууд анхны боломж гарангуут нисч ирдэг байжээ. Гэсэн хэдий ч хүчний харьцаа аажмаар өөрчлөгдөж байв. Улаантнууд агаарын тулаанд чадваржсаар байлаа.

Аравдугаар сарын сүүлчээр Улаан арми Архангельск-Вологда чиглэлийн төмөр замын дагуу Хойд фронтын чиглэлээр сөрөг довтолгоо эхлүүлэв. Славян-Британийн легионыг яаралтай тусламж үзүүлэхээр шилжүүлсэн боловч тэд бүслэлтэд оржээ. Александр Казаков ашиглах боломжтой онгоцнуудыг агаараар буцааж, газар дээр үлдсэн алба хаагчдаа онгоцноос салгаж авсан пулемётоор зэвсэглэн жижиг отрядыг удирдан бүслэлтийг сэтлэхээр тулалджээ. Энэ үед хурандаа Хаггелтоны Британийн батальонууд амжиж ирсэн байна.

Агаар, газар дээрх сөргөлдөөн үргэлжилсээр байв. Легион алдагдалд орж, ялангуяа хүнд хохирол амсаж эхэлсэн бөгөөд хохирлыг нөхөж чадахгүй байв. 1919 оны 1-р сарын 24-нд дайсны байрлалыг тагнах явцад Казаков газраас галд өртөж шархаджээ. Сум цээжинд туссан боловч хүнд бэртэлтэй байсан ч нисгэгч машинаа нисэх онгоцны буудлаа авчирч, аюулгүй бууж чаджээ.

Казаков гурван сарын дараа албандаа эргэж ирэв. Фронт дахь ялагдал, Цагаан хөдөлгөөний уналт - энэ бүхэн Александр Александровичийн зүрх сэтгэлд хүнд ачаа болж байсан.

Улаан арми Иргэний дайны явцыг аажмаар эргүүлсээр байлаа. Холбоотнууд Мурманск, Архангельскээс цэргээ нүүлгэхээр шийджээ. Казаковын легион нүүлгэн шилжүүлэлтийг халхалж байв. 1919 оны 8-р сарын 1-нд Александр Казаков Англи руу явж байсан усан онгоцыг халхлахаар хөөрөв. Усан онгоцон дээгүүр хэд хэдэн тойрог хийсний дараа Казаков нисэх онгоцны буудал руу буцав. Буух дөхөж байх үед түүний онгоц гэнэт огцом өнхөрч газар унаад ангарын нэгийг мөргөжээ.

 

Нисгэгчийг амьд байхад нь онгоцны сэгээс гаргаж ирсэн боловч хэдхэн минутын дараа тэр юу ч хэлэлгүй өөд болсон юм. Албан ёсоор онгоцны ослыг гэнэтийн осол гэж хүлээн зөвшөөрсөн боловч Казаковыг амиа хорлосон гэдэгт олон хүн эргэлзэхгүй байв.

Александр Казаковыг Березняки хотод сүмийн ойролцоох оршуулгын газарт оршуулжээ. Нас барах үедээ тэр дөнгөж 30 настай байсан юм. Он жилүүд өнгөрч, сүмийг нурааж, зоригт нисгэгчийн булш алга болжээ. Одоо Оросын анхны ас нисгэгчийн дурсамжийг зөвхөн 2009 онд байгуулсан хоёр хөндлөн сэнстэй бэлгэдлийн булшны чулуу л хадгалж байна.


Сэтгэгдэл 0ЭнгийнХэвтээБосооСэтгэгдэл бичих-Aa+
Санамсаргүй нийтлэл [ Энд дарна уу ]