Төрийн шагналт зохиолч Цэндийн Доржготовын "Нуралт" хэмээх түүхэн нийтлэлийн хэсгээс хүргэж байна.
МАХН-ын Төв Хорооны нарийн бичгийн дарга,
МАХН-ын Төв Хорооны тэргүүлэгч,
МҮЭ-ийн дарга Жамбын Лхүмбэ
...Улаан оросын өөдөөс сөрөөд эрх чөлөө тусгаар тогтнолоо эгүүлэн авч чадсан улс гараагүй юмдаг. Дундад Ази, Казах, ар өвөр Кавказ, Балти орчмын улс гээд цөм нухчин дарагдсан. Эдүгээ Чеченийг хар. Украйнд эдүгээ эвгүй хувь заяа нүүрлэв. Монголчууд бүгд Улаан Оросын өөдөөс одоогийн Чечений амиа золиослогч нар шиг тэр үед тэрсэлдсэн бол Оросууд хэдэн цөөхөн бүдүүлэг Монголыг 70-80 жилийн тэртээх дэлхийн харанхуй мухарт гудийх ч үгүй хүйс тэмтрэх байсан. Ингэж бодохоор Чойбалсан нарын хулчгар зан оносон ч юм шиг.
Хичнээн аавын хүүгийн алтан амиар тусгаар тогтнолоо авч үлдэх юм бол гээд уйлж байсан нь үнэн ч баймаар. Нэг голд төрж өссөн Лхүмбийгээ Гэндэнд устгахгүй гэх мэдэл алга байв. Гэндэнгийн гавалд орос буу тулгаастай. Москвад хоригдсон Ю.Цэдэнбалыгаа нутаг нэгт Ж.Батмөнх эх орондоо авчрах эрх мэдэлгүйдээ шаналсаар өнгөрсөн. Лхүмбийг барихад тэднийх ядаж Гэндэнгийнтэй айл зусаж байсныг яана. Хэн хэндээ ямар хэцүү байсан бол?
Лхүмбийн гэргий Норжмаа ингэж хуучилсан байдаг.
Гэндэн гэрээсээ гараад манайх руу хазганаад ирсэн. Гэрт ороод Гэндэн хоймор суусан. Би цай аягалж өгөөд,
-Яаж байгаа юм бэ? гэсэнд,
-Энэ үг гадагш гарсан байвал чи мэдэх болно. Чи бол багш хүн, учир мэдэх хүн. Лхүмбэ хойшоо явсан биш одоо Дотоодыг хамгаалахын мэдэлд байгаа гэж хэлсэнд би учиргүй чангаар хашгирч уйлсан. Тэгэхэд Гэндэн,
-Чи уйлж болохгүй... эм хүн гэж хэрэгт ордоггүй юм биш шүү дээ Норжмаа минь гэж хэлчихээд гараад явчихсан. Тэгээд 1934 онд улсын наадмын үеэр сонинд Лхүмбэ, Содном-Иш нарын зэрэг хүмүүсийг цаазаар авсан тухай бичсэн байсан. Лхүмбэ эсэргүү болсонд би их гайхдаг байлаа. Гэтэл дараа нь Гэндэн Дэмид зэрэг тэр үеийн томчууд баригдсан. Лхүмбийг тэд барьж шийтгээд дараа нь өөрсдөө Лхүмбэтэй адил болсон доо” гэжээ.
Өөр нэг баримтад тамлагдаж зовсон Лхүмбэ Дэмидэд,
-Та нар бүр арчаагаа тасраа юу? гэж уурлан хэлэхэд Дэмид,
-Аргагүй болоод л ингэж байна шүү дээ. Аргатай бол чамайг яах гэж ингэж суулгахав дээ гэсэн байдаг.
Харин Улсын Бага хурлын дарга А.Амар Лхүмбийг цаазаар авах тогтоолд гарын үсэг зуруулах гэхэд зуралгүй гүрийсэн нь өршөөлгүй харгислалын үед мөн ч лут зориг шүү. Монгол хүний ийм чанараар үр хүүхдээ хүмүүжүүлэх сэн. Лхүмбийн хэрэгт 53 хүнийг буудаж, 136 хүнийг 10 хүртлэх жилээр хорьж, 126 хүнийг ЗХУ-д цөлжээ. Колымийн хөлдүү хойгт хүний ёсноос ангид зовлон туулсан тэд эргэж ирэхчээ болоход 1936 онд Амар Догсом нарын чармайлтаар хувьсгалын 15 жилийн ойг тохиолдуулан Улсын бага хурлаас өршөөл үзүүлж сулласан юм. Гэвч 1937 онд дахин баривчилж, ямар ч гэмгүй хөөрхий тэр олон буриадыг буудан хороожээ.
Лхүмбэ хатуу ширүүн эрүү шүүлтэд тарчилж ухаан алдаж байхдаа ч өөрт тулгасан нэг ч хилс хэрэг хүлээгээгүй бөгөөд “Тэгж сайн нөхөд, гэмгүй хүмүүсийн цусаар гараа угаагаад яахав. Ганц толгойгоороо дуусъя” гэж хэлээд амиа алдсан хүн.
Төрийн шагналт зохиолч Цэндийн Доржготовын "Нуралт" хэмээх түүхэн нийтлэлийн хэсгээс
Хоёр их гүрний дунд цөөхөн хүн амтай жижиг улс хэрээ мэдэж ухаантай амьдрхр ёстой, мөнхийн 2 хөршөөс хаашаа ч зайлах аргагүйгээс хойш. Дундаа түшиц газар байлгах гээд 2 хөрш маань юу юугшй эзэлчихгүй л бх. Харин монголчууд бид маш их хөдөлмөрлөж эх орноо хөгжүүлэх л хэрэгтэй бна. Ажил хийхгүүй нэг л их ухаантнууд сошиалаар харааж зүхсээр бна. Гхдны нөлөөнд автаж төр засгаа зүхэж амьдармааргүй бна. Яаж бүтээн байгуулалт хийхээ бүгдээрэн дээр дооргшй ярилцмаар бна. Иргэд нь арчаагүй бол төр нь тийм бна. Барилга. Хөдөө аж ахуй, ногоо тарианы ажил хийх хүн олддоггүй халамж нэхээд хов жив базаад суугаад бхаар яаж өөдлөх вэ. Сошиалын тэнэг хэрүүлч хараалчид арай биш юм аа. Яана даа... оюунлаг бүтээч санаа бичиж чаддаггүй новшийн дурак комментчид...
түүхийг үнэнээр мэдэж байх чухал,,,сүүлийн үед улс төрийн өнгөөр түүхийг гуйвуу
лах ажиллагаа мэр сэр байнаа,,,энд боловсрол муутай ,цуурах дуртай сэтгүүлч зохиолч гэж өөртөө нэр алдар нэмсэн хүмүүс л санаанаасаа зохиосон нийтлэл бичээд байгаа юмуу гэхээр уншигдаад байгаа,,,түүхийг үнэнээр нь бичиж хойч үедээ үлдээж байх нь манай судлаачид,багш эрдэмтэдийн хийх ажил,,,асуудалд сэтгэлийн хөдлөл,ам дамжсан домог мэт яриагаар эх баримтыг сонгож болохгүй гэж үзнэ,,,эх орноо, тусгаар тогтонолоо,МОНГОЛОО хүмүүний ёс жудгын болоод сэтгэл,,биеийн тэсвэр тэвчээр бол аль үндэстэн хүмүүний эрхэм чанар байдаг ,энэ бол эрүүл саруул ухаант хүмүүний мөс,, хат,,,цус,ясанд шингэсэн дамжсан удамын гал юм,,,МОНГОЛ хүний ГАЛ үүрд мөнх үргэлжилж бадраж байг.
тантай санал нэг байна.Энэ өвгөн өөрийгөө эрдэмтэн судлаач гэдэг юм даа.Буурал болоод ухаан сууудаггүй л юм байхдаа?
энэ олон Монголчууд тэгээд зүгээр явж байгаад хадаастай банзан дээр унаад үхциймүү????
Юу шдээ үхэрнүүд ээ. Улаан орос бидэнд тус болж ч байсан бас биднийг хүчээр нухчин эзэгнэж байсан. Үр дүнд нь бид тусгаар улс болсон. Гэхдээ мөнхийн хамтрагч гэж үгүй. Харин мөнхийн эрх ашиг гэж бий. Түүгээр бол өнөөдөр ОХУ бидний нөхөр биш, дайсан. Хятадууд өнөөдөртөө бидэнтэй эрх ашиг нэгдэж байна. Тэд баялагийг маань тогтмол үнээр удаан хугацаагаар авч байхыг санал болгож байна. Үүнээс өөр ашиг, үүнээс өөр хамтын үр дүнтэй түншлэл гэж Хятад, Монголын түүхэнд гарч байгаагүй юм. Гарах ч үгүй байх. Бид зөвхөн энэ алтан үеийг ашиглах хэрэгтэй. Оху биднийг яаж гялайлгах юм бэ? Манай нүүрсийг, зэсийн хүдрийг авах юм уу? Өөрсдөд нь хог нэгээрээ байгаад харин ч үүнийгээ Хятад руу гаргахад Монгол шавар хааж байхад чинь. Бид Оросын төмөр замаар баялагаа дэлхийд гаргах юм уу? БНХАУ-руу гаргаснаас зардал хэд дахин үнэтэй тусна шүү дээ. Ердөө л энэ. Гол нь шийдвэрийг үхэрнүүд гаргах болчихоод, гарцаа олж чадахгүй мөөрөлдөж, хоорондоо мөргөлдөж байгаа нь гамшиг болж байна.
эргүү хужаагийн шээс вэ
zaabal bayalagaa gargax xeregui malaa
Чамайг зарах юм уу??? Муу үхэрээ!!!!
yag l tiim bna daa
ҮНЭН ҮГ АЛТ
БИТГИЙ худлаа хуц орос ах нарын хүчийр өдий зэрэгт хүрснээ сана ачийг бачаар хариулах яс юман дээрээ бол хүн шиг новш амьтан байхгүй одоо ч та нар нэр алдар эд хөрөнгийн төлөө хэнийг ч алж үр удмаар нь устгаж хэлмэгдүүлхэд бэлэн байгаа хэний хүчинд өдий зэрэгтэй байгаа мэдвэл шудрага байх .новшууд минь .
МОНГОЛ: Чи ч үнэхээр тэнэг муу ац юм даа. Орост очиж Путинийхээ бөгсийг долоогоод дээрэлхүүлээд хэвтэж байхдаа таарсан муу нохойн гөлөг.
Hehe henii huchind gesnuu bid awsnaa tulsun hed dahin nugalj tulsun harin chi Mongol hun yum bol henii huchind iim ih ug heleh omogtoi bolsnoo sanaaraa. Etseg uwgudiin achaar bish gjuu
Тэр хүнд хэцүү үед оросын нөмөр нөлөөгөөр бид тусгаар тогтоносон улс болж чадсан нь маргах аргагүй үнэн!
ХҮНДИЙН ТӨВ БОЛ ХЯТДАД БАЙГАА. БИД ХҮССЭН Ч ЭС ХҮССЭН Ч ХЯТАД УРУУ УРСАХ БОЛНО ГЭСЭН ҮГ. ИЙМ ҮЕД ХЯТДЫГ СҮЙРТЭЛ ЯМАР НЭГЭН ЮМНААС ЗУУРАХГҮЙ БОЛ МОНГОЛЧУУД АМЬД ҮЛДЭХГҮЙ.
орос аюултай өөдгүй нь ч үнэн гэхдээ тэд биднийг дуулгавартай нохой байлгахыг хүсдэг бол хятадууд бүүр аюултай хорлонтой тэд биднийг бүр устгахыг хүсэж байгаа энэ муу хоёр новшнуудыг тэнгэр ниргэг хашрахгүй малнууд юмдаа их монголд дээрэлхээд ирэхийн цагт нь өөрсдөд нь бүр их аюул гамшиг болдог юм шүү дээ одоо ингэж байгаад өөрсдөө өмдөө татах тэнхэлгүй болно хараарай
estoi SARAND HUTSLAA daa ...ta
ЗАСС НААД ХОЁР ЧИНЬ ХОЁУЛАА НЭГ ӨДӨР СҮЙРЭХ Ч ЮМ БИЛҮҮ ҮХСНЭЭ ХИЙЖ ХУВИА БОДОЖ СУУХ ЮМ ХУЦАХ ГАЗАР БАЙДАГ БОЛ ХЭНИЙ Ч ӨМНӨӨС ХУЦАЖ Л БАЙХ ХЭРЭГТЭЙ
ЮУ Ч МЭДЭХГҮЙ ХАЛТАЙСАН ХУЖАА ЧИНЬ ЖООМОО ИДЭЭД ДУУГҮЙ МОНГОЛД АМЬДАРВАЛ АМЬДАР. АМЬДАРЧ ЧАДАХГҮЙ БОЛ ОРОСЫН ТУСГААР ТОГТНУУЛСАН МОНГОЛ УЛСААС ТОНИЛ ӨМХИЙ ИЛЖИГ МИНЬ!!!
хэхэ орос цэргийн орхидос хөгийн муу тэнэг иваны шээс минь та нараас монголын мянга мянган зоригт хөвгүүдийн өс хонзонг авахдаа нэг авч та нарыг сүйрүүлнэ дээ
чамайг хирчинэ шүү муу гамингийн үлдэгдэл минь,халхыг хар хятадаас салгаж тусгаар тогтнуулсан орос аврагч нарыг муулаад байгаарай.Орос бид нарыг хамгаалаагүй байсан бол бид аль хэдийн ээ хужаа нарт хядуулаад,хүчиндүүлээд уусгуулаад дуусах байсан шүү муу мал минь-түүх ээ сайн унш,судал ,зөв дүгнэлт хийж сур.
ОРОС ХЯТДАД ХОЁУЛАНД НЬ ДУРГҮЙ ЦАРАЙЛДАГ Ч ЯС ЮМАН ДЭЭРЭЭ ХУЖАА Л БАЙДАГ.
тэнэг иваны шээс минь үмхий хулмасаа ханхлуулаад хуцалгүй дуугүй бай эс бөгөөд очоод хоолойг чинь огтлоод хаяна шүү орос цэргийн орхидос минь
орос хятдыг адилхан гэж ярьдаг гарууд бол худлаа шүү
хэхэ орос хятад хоёр бол яс юман дээрээ яаг адилхан монголыг залгихыг хүсэж байгаа хар лаларууд
амьдралдаа ном уншиж үзээгүй, хоосон толгойтнуудаас болж монгол мөхнө дөө. дор сэтгэгдэл бичсэн малнууд хэзээ нэг ухаан орноо
Бидний цөөхөн Монголчууд бие биенээ Орос Хятадаар нь муулаад яахав ээ.
Цагаа тулахад Орос нь ч адилхан Хятад нь ч адилхан. Гол нь бид бие биенээ хүндэтгэж хайрлаж дэмжиж явах хэрэгтэй.
ӨМХИЙ ХУЖАА МИНЬ ХУЖААДАА НЯДЛУУЛСАН БОЛ ЮУН 3 САЯ 3000 МОНГОЛ Л ҮЛДЭХ БАЙЛАА. ХЯТДЫН ШЭЭС ҮХЭЖ ДАЛД ОРВОЛ ТААРНА.
Улаан оросуудыг магтдаг ганц улс бол бид, Тэгвэл тэдний угсаа нэгт украйн, белорус, полш, латви гээд бүгд оросыг үзэн яддаг, Яагаад гэвэл тждний өвөг дээдсийг оросууд алж хядаж байсанд байгаа юм. Харин бид өвөг дээдсийнхээ цусыг мартаж харийнханд долигнож амьдрах гэж оролддог болсон д учир байна. Оросууд монгол хүнийг хүн биш гэх нь холгүй зарлаж хядлага хийгээд урвагч Цэдэнбалаар хамаг эх орончдыг маань мартуулж солин ганц Цэдэнбал гээчийг тахин шүтүүлэх явдал одоо ч байна. Эх орны төлөө, монгол хүнийхээ төлөө, хэл соёлоо хамгаалж өмөөрсөн бүгдийг үр удмаар нь устгасны дүнд одоо хэн ч бийдний төлөө зүтгэх хэрэггүйг ойлгосон ийм учраас одоогийн залуус харийнхны өмнө зүтгэж Цэдэнбалынхаа жишгээр амьдрахыг хичээх болжээ. Олон үеийн долигнуурын удам бид төрөөс залуусаас бидний төлөө зүтгэ гэж шаардах ёс суртахуун байхгүй. Яагаад гэвэл бид өвөг дээдсийнхээ амь нас зүтгэлийг мартаж Цэдэнбалыг л магтах өвчтэй болсон
улаан оросыг бусад нь муулдаг учраас бид муулах ёстой. хэхэ нэг муу хужаагийн сэтгэлгээ нь энэ шүү дээ.
Er ni erguu maluudaa yamar ch uls ornii huvid munhiin nairamdal elegseg zan gej baidaggui yum tiim iim ulsiin buynaar bid tusgaar togtnoson gej dahij gadniihniig umuuruud soliorood uzeerei
Цэдэнбалд гавьяа их чбас алдаа их бий. Түүнийг зөв шүүж ирээдүйд сургамж болгох нь чухал. Орос цэргүүд олон монгол хүнийг алсан. Тэдний дээрэм, аллагыг шүүмжилсэн хүнийг амьдаралгүй болгож байснаас Монгол хүнийхээ амийг нэхэх зоригтон эх орончид ховор болсон юм. Ийм үзэл одоо ч амь бөхтэй байж харийнхны өмнө бөхөлзөөд монгол хүний амийг нохойноос дор үздэг байсан юм шүү. Балын дуугүй байгаад даварсан Орос цэргүүд монгол хүнийг алаад эх орондоо очиж хөнгөн ял эдлэх сонирхолтой болсон юм. Монгол айлд нуугдсан цэргийг гэрийн гаднаас нь шүүршин гэр бүлээр нь монгол хүнийг хядаж байв. Ийм хядлагаар шархадсан жаал охиныг монголчууд авч эмчлэхээс айгаад байхаар нь /хэрэв эмчилсэн бол тэр эмч, сумын дарга нар бүгд ажил амьдралагүй болох байв/ орост аваачин эмчлээд буцааж өгөх гэхэд дарга нар айгаад авахгүй байсан жишээ Хэнтий, Дорнодод гарч байсан юм. Бал өөрөө цэргийн жанжин гэж харагдахын тул орос генералуудад их найр тавьж хамт архилддаг байв. Чойбалсан Ген. Даниловт орос цэргүүдийн нэгэн хүчирхийллийг олны өмнө шууд хэлж байснаар 17-р арми монголоос 1940-д онд гарч байсан юм. Ядахн ээ ийм зориг байсан бол олон хүн алуулахгүй байв. Ах дүү Зөвлөлт орон, ЗХУКН, найрамдал гэсэн нэрээр Монгол хүн хүнээ, эх орноо хайрлах сэтгэлийг Цэдэнбал үгүй хийсэн нь одоо ч үргэлжилж эх орончид байхгүй урвагчид л олоноор гарч байна. Түүний уршгаар Амар, Гэндэн нар шиг амиа үл хайрлах зориготон биш юм гэхэд монгол хүнээ өмөөрч дуугарсан хүнийг үр удмаар нь хилсдүүлдэггүй байсан бол бидний амьдрал одоо арай дээр байх байсан юм. Гэтэлэ ийм урвагчийг магтан сайшааж зөвтгөн даган дууриаж харийнхантай нийлж монгол хүнээ дарлах сонирхол залуу үед их байна.
Заа битгий тэнэгтээд бай эргүү пздаа минь
Түүхээ мэдэхгүй өлөн гөлөг, хошногныхоо баасыг ч олигтой арчиж чадахгүй нусан таглаа бна чи
түүхээ харин ч нэг мэднэ шүү!!! монголын түүх чамд ер падлийгүй эрлийз гуай
Оросын точик минь тэр Орослуугаа зайлаач. Тэнд чамайг хэмх дээрэмдээд нүх болтол чинь хошногдох байлгүй. Арчаагүй ядуу тарчигийн туйл гуйлагчин минь
Бид нарыг хятадын хядлагаас аварсан Их Оросын ард түмнийг муулаад байвал чамайг ална шүү муу хужаа минь.Оросууд бид нарын-аврагч ,ах,хамгаалагч ба багш нар байсан шүү.Одоо ч оросууд тэнэг мал монголчуудаас хамаагүй илүү ухаантай дээр нь ёс суртахуунтай хүмүүс шүү муу үхэр монгол минь үмбүүтээд явж бай.Бид өөрсдийгөө хөгжүүлэх л хэрэгтэй байна ,энэ хэвээрээ байвал үмбүү хэвээрээ үлдэнэ шүү
өөрөө өөртэйгөө л яриад л чамтай бүүр ярих юм ч алга өмхий хунхуузаа
Арчаагүй ядуу тарчигийн туйл гуйлгачин минь хахаха гое хэллээ
худалч хулгайч залхуу бялдууч эрлийз хүний хог шаар минь удахгүй чамайг цэвэрлэнэ
Гое шаажээ. Наадах өмхий чинь өмхий Оросдоо хошногдуулуул таарна хахаха
харин чи эхнэрээ хужаа нарт шаалгуул!!! чиний хүсэл тэр биз дээ өмхий сармисаа
Сэтгэцийн өвчтэй гуйлагчин бэ чи. Монголд үхсэнээ хийгээд байгаа юм бэ. ОХУ-руу явах эрх чинь нээлттэй байгаа шүү дээ. Нэг бол тэр үзэн яддаг Хужаатайгаа байлдаач, үхсэндээ айгаад байгаа юм. Манай Монгол улсад Орос болон Хужаагийн точигнуудад орон зай хомс шүү.
ЮУ Ч МЭДЭХГҮЙ ХАЛТАЙСАН ХУЖАА ЧИНЬ ЖООМОО ИДЭЭД ДУУГҮЙ МОНГОЛД АМЬДАРВАЛ АМЬДАР. АМЬДАРЧ ЧАДАХГҮЙ БОЛ ОРОСЫН ТУСГААР ТОГТНУУЛСАН МОНГОЛ УЛСААС ТОНИЛ ӨМХИЙ ИЛЖИГ МИНЬ!!!
Erguu pizda
Зайлаач өмхий шээсээ
ta 2 boliochee yamar muuhaigaar neg negniigee heldeg um be.
Эх оронч хөвгүүдээ хэдэн мянгаар нь хядуулчихаад ёстой сайхан хүмүүс шүү гээд бахархаад сууж байдаг үндэстэн Монголоос өөр дэлхий дээр байхгүй байх доо.
Хятад ч Орос ч өөрсөдийн эрх ашигаа л бодно.
Ер нь Орос нь ч Хужаа нь ч Монголыг жижигхэн,ядуу байлгах,жииргэвч бүсээр ашиглах сонирхолтой,өөрсөдийн хүнээр захируулах,оймсон дотроо байлгахыг хүсдэг.
Гэтэл бид энд өөрсөдөө оймсонд нь унаад хоорондоо хэрэлдээд сууж байдаг.