Ангилал

Сайтын талаар ярилцъя Уншигчдын санал бодол

Ромын эзэнт гүрэнУншсан23,630

Ромын тэлэлт бүгд найрамдах улсын үед эхэлсэн боловч эзэн хаан Тражаны үед оргилдоо хүрчээ.

Ромын эзэнт гүрэн эртний Ромын соёл иргэншлийн Бүгд найрамдах улсын дараах үе шат бөгөөд засаглалын автократ хэлбэрийг авч, Европ, Газар дундын тэнгисийн эргэн тойронд асар том нутаг дэвсгэр эзэлж байснаараа онцлог юм.

Энэ нэр томъёогоор анхны эзэн хаан Августын үе болон түүний дараах хугацааг илэрхийлдэг.

 

Үүний өмнө байсан Ромын Бүгд найрамдах улс хэд хэдэн удаагийн иргэний дайнаар суларч, доройтжээ. Бүгд найрамдах улсын хожуу үеийн тэмцлийн үеэр олон зуун сенатч алуулсан буюу үхэхэд Ромын сенат эхний үед Анхдугаар триумвиратын дэмжигчдээр нөхөгдөж байсан бол хожим Хоёрдугаар триумвиратын дэмжигчдээр нөхөгдөж байв.

 Юлий Цезарь

Бүгд найрамдах улсаас эзэнт гүрэн рүү шилжсэн шилжилтийг хэд хэдэн үйл явдлаар тэмдэглэх санал байдаг. Үүний дотор Юлий Цезарь МЭӨ 44 онд Ромын диктатороор насан туршдаа томилогдсон явдал, Актиумын тулалдаан (МЭӨ 31 оны 9 дүгээр сарын 2), Ромын сенат Октавианд хүндэт Август (МЭӨ 27 оны 1 дүгээр сарын 4) цол өгсөн явдлаар тэмдэглэх санал гарч байв.

Октавиан Август Ромын бүгд найрамдах улсыг аварснаа албан ёсоор тунхаглаж, эрх мэдлээ бүгд найрамдах улсын хэлбэрийн дор болгоомжтой нуун далдалж байв. Тухайлбал консулууд сонгогдсоор байсан, плебейчүүдийн трибунууд хууль тогтоомж санал болгож байсан, сенатчид Ромын куриад мэтгэлцсээр байв. Гэвч бүх зүйлд нөлөөлж, эцсийн шийдвэрийг хянадаг байсан хүн нь Октавиан болон түүний дараа гарч ирсэн бүх эзэн хаан байлаа. Түүнчлэн шаардлага гарвал Ромын легионууд түүнийг дэмжиж байв.

 Октавиан

Латин хэлний Imperium Romanum (Ромын эзэнт гүрэн) хэмээх нэр томъёо нь магадгүй хамгийн сайн танигдсан латин үг юм. Энэ нэр томъёоны imperium хэмээх үг нь Ромын цэргийн захирагч - императорт дагаар орсон хүний амьдралын хүрээг илтгэдэг юм (жишээлбэл хүмүүс бүхий зарим улс орон - газар нутаг).

Ромын тэлэлт бүгд найрамдах улсын үед эхэлсэн боловч эзэн хаан Тражаны үед оргилдоо хүрчээ. Нутаг дэвсгэрийн тэлэлтийн энэхүү оргил үед Ромын эзэнт гүрэн 6,5 сая орчим км² хуурай газрыг хамарч байлаа. Эзэнт гүрэн өргөн уудам нутаг дэвсгэрийг удаан хугацаанд харъяалж байсан учраас дэлхийн улс орнуудын хэл, шашин, архитектур, философи, хууль, засаглалд нөлөөлсөн нөлөөлөл өнөөг хүртэл хадгалагдсаар ирсэн.

МЭ III зууны сүүлээр Диоклетиан өргөн уудам нутаг дэвсгэрийг удирдлага доороо нэгтгэн барьж байхын тулд эрх мэдлийг хамтран төр баригч эзэн хаадын дунд хуваах практик тогтоожээ. Дараачийн хэдэн арван жилийн турш эзэнт гүрэн гол төлөв зүүн/баруун тэнхлэгийн дагуу хуваагдах болсон. 395 онд I Феодосий нас барсны дараа эзэнт гүрэн сүүлийн удаа хуваагджээ.

 II Мехмед

476 онд Ромул Август Одоакрийн шахалтаар хаан ширээнээсээ бууснаар Баруун Ромын эзэнт гүрэн задран унажээ. Зүүн Ромын буюу Византийн эзэнт гүрэн 1453 онд XI Константин Палэологос нас барж, Константинополь хотыг II Мехмедийн удирдсан Османы түргүүд эзлэх хүртэл оршин тогтножээ.

Сэтгэгдэл 0ЭнгийнХэвтээБосооСэтгэгдэл бичих-Aa+
Санамсаргүй нийтлэл [ Энд дарна уу ]