Ангилал

Сайтын талаар ярилцъя Уншигчдын санал бодол

Монголын түүхийн энэ үеийг хагарч бутарч хоорондоо тэмцэлдсэн, нөгөөтэйгүүр Манжийн түрэмгийллийн эсрэг тэмцсэн XVII, XVIII зуун Олноо өргөгдсөн Монгол улсыг тунхагласан XX зууны эхэн хүртэлх хугацааг хамруулан ойлгоно.

Шадар ван ЧингүнжавУншсан65,544

Шадар ван Чингүнжав одоогийн Хөвсгөл аймгийн Бүрэнтогтох сумын нутагт 1710 онд Дүүрэгч вангийн хошууны захирагч Банди бэйлийн хүү болон мэндэлжээ.

Шадар ван Чингүнжав одоогийн Хөвсгөл аймгийн Бүрэнтогтох сумын нутагт 1710 онд Дүүрэгч вангийн хошууны захирагч Банди бэйлийн хүү болон мэндэлжээ. Чингүнжав Зүүнгарын хаант улсыг дарах аянд дайчлагдан Манжийн цэрэгтэй хамт хөдөлсөн боловч элэг нэгт ахан дүүсээ алж хядахаас татгалзан мянган цэрэгтэйгээр Манжийн албыг хаян Амарсанаа вантай санаа нэгдэн Халхын нутагт зорин ирж, Манжийн эсрэг бослого гарган эсэргүүцэн тэмцжээ.

Хойдын ван Амарсанаа, Хотгойдын шадар ван Чингүнжав, Хорчины ван эфү Сэвдэнбалжир нар урьдаас тохирсон ёсоор Манжийн эсрэг тэмцлээ 1755 онд эхэлж, Монголын ард түмний 3 жилийн эх оронч тэмцлийг өрнүүлсэн юм. Бослого гарсан шалтгаан бол манж нар Зүүнгарын хаант улсыг бүрэн эзлэхийн тулд халхчуудыг зовоон ард түмэнд маш их татварын дарамт үзүүлж, Чингис хааны Алтан ургийн ноёдыг цаазаар авсан явдалд ихээхэн дургүйцжээ.

Чингүнжав Манжийн хаанд “Чи Чингис хааны Алтан ургийн язгуураас яллах эрх байхгүй, би үхэхээс айхгүй” хэмээн заалдсан байдаг. 1756 онд Чингүнжавын цэрэг Хиагт, Их Хүрээнд байсан манж цэргийг довтолж, намар нь Их Хүрээнд чуулган хийхээр тогтжээ. Эл бослогыг Халх түмэн, II Богд, Түшээт хан Янпилдорж, Засагт хан Балдир, Сэцэн хан Манибадар, Сайн ноён Дэчинжав, гүн Дамиран зэрэг нөлөө бүхий хүмүүс дэмжиж цэрэг, хоол хүнс, унаа хөсөг, зэр зэвсэг зэргээр хангаж байжээ.

Хүчээ авсан бослогыг Манжийн хаан дарахын тулд гол удирдагчийн хүчийг салган ганцаардуулах бодлого явуулж, Хөвсгөлийн Ханхаас 20 км наана болсон тулалдаанд Чингүнжав баригджээ. Үнэн хэрэгтээ цэргийн хүчээр ялагдсан бус түүний дэргэд шадарлаж байсан Азар зайран, Баян зайсан, Барамсэд тайж, Сүндэв лам нарын хуйвалдаан, эл хэрэгт оролцсон Хөвсгөл нутагт сууж байсан Түмэдийн тэргүүн тайш Ламжав, бэйл Цомцогжав, хошууны залан занги Чой, хиа Намхай нар урван тэрсэлж манжийн буухиа цэрэгт замчлан зааж өгснөөс болж баригдсан байна.

1757 оны 1 дүгээр сарын 17-нд 80 гаруй настай эмэг эх, 22 настай охин дүү, өөрийн охин, өргөмөл хөвгүүн нарын хамт баригджээ. Дараа нь Их Хүрээний ойролцоо сууж байсан эхнэр, ууган болон удаах, отгон хүү, нялх гурван охин зэргийг нь баривчлан гинжилж Бээжинд аваачжээ. Чингүнжавыг оросууд барихаар Манжийн хаантай үгсэн хуйвалдаж байсан тухай баримт Орос болон Бээжингийн архиваас хүртэл олдсон байна.

Чингүнжавыг 1757 оны 3 дугаар сард Бээжинд хоёр хүүгийн хамт цаазлахаас өмнө нүдэн дээр нь гэр бүлийн бусад гишүүдийг хороосон байна. 5 настай Бари хүүг нь амьд үлдээсэн боловч 2 жилийн дараа учир битүүлгээр нас баржээ.

Чингүнжавыг 81 улайсгасан зоосны нүхээр цувуулан хөнөөсөн гэдэг. Цогцсыг нь Манжийн хааны ордны баруун хаалга орчимд хаяж хүмүүсээр гишгүүлэн доромжилжээ. Чингүнжавын шадар цэргүүдийн нэг нь нууцаар дагаж Бээжинд ирсэн ба ийнхүү харамсалтайгаар алагдсаны дараа эрхий хурууг нь авч төрсөн нутагт нь авчирч оршуулсан ажээ.

Эдүгээ түүний дурсгалыг хүндэтгэн Хөвсгөл аймгийн Арбулаг суманд хөшөөг нь босгож, Жанхас толгойг “Ван толгой” гэж нэрийдэх болжээ. Чингүнжав эрх чөлөөний төлөө эцсийн мөч хүртэл тэмцэж, манжийн хааныг сандарган өөрийнхөө эсрэг 10 гаруй зарлигийг гаргуулж, эл тэмцлийнхээ төлөө үр удмаараа хядуулсан юм.

Тэдний бослогыг дэмжиж байсан II Богдыг хөл хорин, хараа хяналтад байлгаж байгаад бослого дарагдсаны дараа 37-хон настай Богдод Жанжаа хутагтаар дамжуулан хор уулгаж, Засагт хан, Түшээт хан нар учир битүүлгээр нас барсан байна.

Чингүнжавын тухай домог яриа, дуу зөвхөн Хөвсгөл нутагт төдийгүй Ховдын мянгад, Завхан, Сэлэнгийн буриадуудын дунд өргөн тархаж, Хөлөн буйрын Монголчуудын дунд ч дурсагдсаар байдаг билээ. Ховд аймгийн мянгадууд, Хөвсгөл аймгийн Арбулаг, Төмөрбулаг, Цэцэрлэг, Цагаан-Уул сумынхан саяхныг хүртэл хар даалимбаар хаалганыхаа эсгийг бүрж, хөх даалимбаар хаяавчаа хийдэг байсан нь эрэлхэг баатар хүү Чингүнжав эргэж ирэхдээ эх нутаг элгэн саднаа таниг гэсэн утга бэлгэдэлтэй гэнэ.

Чингүнжавын Их хар тугийг Хотгойдын нутагт, Бага хар тугийг Хотгойдоос салж нүүсэн мянгадууд тахидаг байсан аман яриа бий. Хотгойд дотор 70 орчим үндсэн болон үржвэр овог байсны дотор Тугчин овог гэж байсан бөгөөд Эрдэнэдүүрэгч вангийн хошуунд нутаглан Шадар ван Чингүнжавын тугийг хадгалж хамгаалан, түүнийг тахих үйлийг хийдэг байжээ.

Чингүнжав нь Хотгойдыг захирч байсан Чингис хааны Алтан ургийн Боржигон овгийн хиад ястны хүн юм. Батмөнх Даян хааны отгон хүү Гэрсэнз Жалайр хунтайжийн ууган хүү Ашихай дархан хунтайж, түүний удам нь Халхын Шолой сэцэн Убаши хунтайж, түүний үр хойч Бүүвэйл бэйлийн ач хүү нь Чингүнжав ажээ. Тухайн үед хэн ямар аймгийг захирч байснаар нь нэрлэдэг байсан учраас Жалайрын Гэрсэнз, Халхын Абтай, Хотогойдын Чингүнжав гэх мэтээр алдаршин үлджээ.

Сэтгэгдэл 91ЭнгийнХэвтээБосооСэтгэгдэл бичих-Aa+
2019, 12 сар 1. 13:48
Зочин

Азар зайран тэргүүтэй урвагчдыг нутгийн олон үзэн ядаж гадуурхаж байсан тул тэр отгийг манж хаан нүүлгэж одоогийн Дорноговь аймгийн Хөвсгөл суманд нутаг заасан гэдэг үнэн болов уу

2022, 2 сар 22. 18:17
Зочин

Хотгойдууд өөрсдөө Чингүнжавыгаа бариад өгсөн юм байнлээ.

2020, 11 сар 17. 2:46
Зочин

Худал Азар зайранг Муу хүн хэмээн үзэж муугийн тээхэн гэж нэрлэх болсон хэдий ч Азар зайран нь Чингүнжавт дөт зам зааж өгч, араас нэхэж явсан хүмүүстэй хамт явахдаа хад асга ихтэй хүнд хэцүү замаар явж очсон боловч Чингүнжав нь Монгол нутгаассаа гарлаа гэж 3 хоног найрлаад Оросын хил руу явж байх замд нь барьж авсан гэдэг. Тухайн цаг үеийн хүнд хэцүү нөхцөл байдлыг авч хэлэлцэлгүйгээр аливаа нэг ястаныг алаг үзэх нь мэдлэггүй нэгний мунхаг үйлдэл биз ээ

2022, 3 сар 29. 2:39
Болд

Шаа бандиа

2019, 12 сар 15. 22:40
Зочин

howsgol gj nerlesnii utga ter bz

2019, 6 сар 9. 12:12
Зочин

ѳѳ манжийн татвартай адилхан бодлогыг УИХ хийгээд бгаа юм биш үү. ЖДҮ сангаас бага хүүтэй мѳнгийг банк ББСБаар бидэндээ хүүлээд ѳнѳѳх нь дийлдэхгүй хүү хугацаатай

2021, 1 сар 9. 2:42
Зочин

Одоогийн бидний зовлон тэр үеийн өвөгсүүдийн зовлон тэнгэр газар шиг билээ. Өвөг дээдсийн урсгасан цусыг одоогийн нөхцөл байдалтай харьцуулбал бид мунхаг байна. Одоогийн хүмүүс мөнгөний боол болчихоод ихэд ундууцан уурлацгаах юм. Тэр үед Манжийн боол болж байсан хүмүүсийг бодож үзээч. Тэгтэл одоогийн төр жорлон ярьж сууж байгаа нь хэт жаргалтай байна. Маргааш халдах дайсан ирвэл бид яах вэ гэж хэн ч яагаад ярихгүй байгаа юм бэ? Та нарын эдлээд байгаа эрх чинь хэдэн саяар зараад байгаа газар чинь өвгөдийн цусаар тамгалагдсан гэдгийг битгий мартаарай.

2018, 12 сар 30. 12:18
Зочин

Tsag uyeiin baidal tiim baisan l geh yum tsag uyeiin baidliig tiim bolgogch ni ard tumen oorsdoo. Naidvargui itgelgui aimhai mongonii bool l bolohoor iim bolj 200 jil nusaa sugartal darluulj onoodor bugdeeree sug shig boltsgoosondoo bayarlaj suuval..

2018, 4 сар 6. 13:29
Зочин

Гүй нэг л их эх оронч хүмүүс, айн? Чадал нь хүрдэг бол тэр Чингисийг ч, Чингүнжавыг ч булшнаас нь босгож ирэх нь ээ. Гэвч энэ бүхнээс илүү эх орноо хэрхэн тусгаар бөгөөд хүчирхэг байх талаар А ч байхгүй хүмүүс. Бүгдээрээ л 13-р зууныхаа жишгээр морио унаад модоо тохоод дэлхийг эзлэх юм байна л даа. Цаг хугацаа нэгэнт улиран одож түүх өрнөдөгөөрөө өрнөж өнгөрсөн үе нэгэнт ард хоцорсон, ардууд аа. Бид ч бас цаг хугацааны ис тоос болоод л замхарна. Юу ч үлдэхгүй. Асуудал юундаа байнав гэхээр бид тэр цаг хугацааны уртхан завсарт халагдаж үлдэх л зүйл бүтээх. Бидний хэн байсан нь сонин биш. Бид хойч үедээ юу үлдээх вэ? Халх ойрад, дөрвөд, хотгойдоороо талцсан хэрүүл үү? Тэдний аль нь ч тийм супер үлдэж чадаагүй ш дээ. Хятадтай, Японтой, Англитай харьцуулахад энэ бидний булаалдаад байгаа юу юм бэ? Юу ч биш шүү дээ. Зүгээр л хог. Бид өнгөрсөн завхарсан түүх л яриад байхаас одоогоо, ирээдүйгээ мэдэж байгаа маань хэд вэ? Нэг л баахан ам дүүрэн уур, цээж дүүрэн омог. Өөр бидэнд юу байгаан? Бандаашнаас өөр юу ч үгүй л байгаа биз дээ? Үзэж чаддаггүй Хятадуусаа өнөө маргаашийнхаа хоолыг гуйсан хоосон омогтой арчаагүй үндэстэн.

2018, 11 сар 19. 23:42
Зочин

хатуу боловч тун үнэн үг хэллээ. гэхдээ түүхээ ямар ч байсан мэдэж байвал өнөөдрийн үнэ цэнээ ойлгож, яахаа бодох сэдэл өгөхөд л гол учир байгаа юм лдаа

2018, 4 сар 6. 7:30
Зочин

Тэмцэгчээсээ уравсан хүмүүс нь яасан ч олон юм вэ дээ. Хятадыг дарахад тусалсан хамгийн том холбоотон монголчуудаа дарах нь манж ухаан байсан бизээ. нэгтэй нь холбоотон болж нөгөөг дараад өөрийг нь дараа нь дарах нь манай өвөг дээдсүүдэд ч байж л байсан. Хамгийн гол нь ийм олон урвагчийн үр сад одоо улам олон болсон байх вий гэж л эмээж байна.

2018, 4 сар 6. 8:04
Тэнгэрийн ташуур

Чингүнжавын эргэн тойрон урваач шарваачаар дүүрэн байжээ. Бүгд л Монголчууд. Нэгийг бодох хэрэгтэй. Эрэлхэг хөвүүнээ барьж өгөх хорон санаа Монголчууд дотроо байжээ. Барон Унгернийг барьж өгсөн хүн нь бас Монгол. Одоо ч гэсэн хэн нэгнээ барьж өгөх нэгэн бидний оршиж л байгаа. Тийм учраас Чингис хаан урваач нарт хэзээ ч өршөөл үзүүлээгүй юм. Үеийн үед урваач нарыг хатуу шийтгэж бай. Алахад ч нүгэл байхгүй!!!!

2018, 4 сар 6. 1:13
Зочин

Энэ тэмцлийг бид олон талаас нь харах ёстой. Эх оронч, нутаг ус ард олноо гэсэн сэдэл байв уу эсвэл өөр зүйл байсан уу? Энэ тийм ч тодорхой биш. Хэдхэн мянган цэргээр их гүрнийг цохих боломжгүй. Улс орондоо гай дуудахаас өөр үр дүнгүй. Халхын бүх ноёд чуулган чуулж зөвшилцөн Манжид дагасан. Васал нь болсон. Энэ бол эзлэгдэнэ гэсэн үг биш. Алба барина. Цэрэг зэвсгээр алба хаана. Гадаад оронтой харьцахдаа Манжаас зөвшөөрөл авна. Бусдаар бид газар нутаг дээрээ өөртөө эзэрхэнэ. Орчин үеийн сюзеренитет маягийн төртэй гэсэн үг. Асуудал нэгэнт ингэж шийдэгдсэн байхад Чингүнжав нарын урван тэрсэлсэн байдал нь эх оронч гэхээс илүүтэй маш болхи, амин хувиа бодсон явуургүй үйлдэл болсон. Үүнийг ч тухайн үеийн монголчууд ойлгон байдал хүндрэхээс урьтаж түүнийг барьж тушаасан нь нүдээ олсон хэрэг болжээ. Энэ нь чин үнэндээ маш оновчтой үйлдэл болсон гэсэн үг. Хэрэв түүнийг барьж өгөхгүй бол түүний уршгийг ард олноороо үүрэх нь тодорхой. Амарсанаа нарын эвсэл нь ч инээдтэй цагаа олоогүй мулгуу үйлдэл болсон. Отог омог, жалгын хэмжээний асуудал өөр. Улс орны стратеги, оршин тогтнох асуудал шал өөр. Үүнийг орчин үеийн төртэй бид ч 20-р зуунд ойлгоогүй л үлдсэн. Тиймээс нэг иймэрхүү фанатик фактуудаар сэтгэлээ зогоон үндэсний үзлээр бантагнаж суудаг. Хэрэв бид өнөө цагт үнэхээр улс орныхоо төлөө санн тавьж байгаа бол иймэрхүү балай түүхтэй орооцолдох биш эдийн засгийн ойлголтоор ном хаялцаж суух ёстой. Үнлэсний үзэл, нармай үзлээр голоо зогоож суухын оронд хөрш орноосоо нөү хау судалсан шиг явах байсан. Даанч бидэнд тийм сөгөө алга. 13-р зууны үеийн булшин дороос олсон чулуужсан гамбирыг л долоож суух аж.

2019, 8 сар 14. 15:04
Зочин

Чиний хэмжээгээр жишээ татаж ойлгуулах гэж оролдоё. Чи цалингаа хэрэглэхдээ, гэрээсээ гарч орохдоо, эхнэртэйгээ ойртох бүрдээ хэн нэгэн даргаас /бодвол чиний хувьд дарга, захирал гэдэг үг дуугүй хүндлэх ёстой эрхэм бололтой. Ноёдын чуулганаар Манжид дагаар орохыг зөвшөөрснийг зөвтгөж бичсэнээс чинь дүгнэв./ зөвшөөрөл авдаг болох нь их аятайхан амьдрал уу? Өөр чамд хэлэх үг үнэндээ алга. Бас хэдэн настайг чинь мэдэхгүй ч бодож сэтгэж байгаа чинь үнэндээ тэнэг бацаан шиг санагдсан тул ЧИ гэж бичив, мангар бацаан минь!

2019, 3 сар 24. 20:56
Зочин урвагчид чичилж бичлээ

Пээхх чи чинь ямар муухай балайр дотортой адгийн шаар вэ
Барьж өгсөн нь зөв ч гэх шиг. Чамайг хэрвээ би мэдээд тааралдвал яахыг би мэдэхгүй шүү. Чиний өмнөх чинь ийм л урвагч нар байсан. Чиний үр хүүхдүүд бас урвагч нар!!!

2019, 6 сар 10. 5:16
Зочинням

сайхан хөлдүү новш бна даа.хятадөд дагаар ороход хэзээд бэлэн явдаг шаар бна

2018, 6 сар 16. 15:26
Хотгойд хүү

Тэр үеийн НЭГ МОНГОЛ хүний нуруун дээр ямар их ачаа байсныг бид төсөөлөх ч үгүй. Тэр бүхнийг мэддэг ард түмэнтэйгээ ойр байсан хүн л энэ их ачааг Монголчуудын нуруунаас авч хаяхыг хүссэндээ тэмцэл эхлүүлсэн. Харин хар амиа хоохойлсон одооны сайд нар шиг баян тансаг ноёдын харалган санаагаар нэгдэл гээчийг хийж чадалгүй хүчин мөхөстсөн.
Саяхан 25%(ажил хийхгүй бол төлөх шаардлагагүй) татвар авна гэхэд хүмүүс яаж уйлалдаж байлаа. Манжийн үед монголчуудаас одоогийнхтой харьцуулахад 75%тай(амьд байгаа бол төл ) дүйцэхүйц алба гувчуур нэхдэг байсан.
ДАРЛАЛ гэдэг чинь БООЛЧЛОЛоос ялгаагүй зүйл.

2020, 10 сар 30. 11:57
Зочин

Тийм шүү хэдхэн эх оронч хүмүүс байсныг бүгдийг нь үр үндсээр нь хядуулаад, хэдэн арчаагүй урваач шарваач нь үлдсэн юм байна дөө. Тэгээд тэр хүмүүсийн үр хүүхдүүд нь өөрсдийгөө үеийн үед нууж, өөр хүнээр овоглон чимээгүй амьдарсаар ирсэн. Эргэн тойронд нь дандаа матаач нар бсан учраас тэр. Бид нар бас их хүлцэнгүй хүмүүс юмаа....

2018, 4 сар 6. 10:25
Зочин

гуцдаг галтар вэ?

2018, 4 сар 5. 18:49
hotgoid

halhuud bol bugd urvagch nar shuu. zanabazar.chahundorj.tsengunjav.shanzov badamdorj geed tsaashaa zunduu ner bii shuu humuusee tuuhee medej baij margald.

2019, 6 сар 11. 0:22
Зочин

ar halhiig dooglood chi sainaa vzku shv haanah.n hen gegchiw

2018, 4 сар 5. 18:04
Зочин

Манай ээжийн талийнхан дан Буриадууд.Тухайн үед Халхуудтайгаа нийлж Манж Хятадын эсрэг тэмцэх гэж оролдсон байдаг.
Тухайн үеийн Буриадуудыг Оросууд хойноос нь довтдоод амар заяаг нь үзүүлээгүй байсан.
Гэтэл Халхууд нь урваад алга болцгоосон.Тэгээд улс төрийн хувьд ямар ч байсан Буриад зон олноо бүрэн авч үлдэхийн тулд Оросод дагаар орсон байдаг.1702 онд болсон гэрээгээр Орсод дагаар орсон.Энэ уулзалтад манай өвөг дээдэс оролцсон байдаг.
Нэг нэгээрээ монголыг дийлэхгүйг мэдээд Орос Хятадууд энэ үеэс л үгсэн хувилдаж Монголчуудыг хооронд нь алалцуулж жижиг хувааж эрхшээлдээ авах улс төрийн стратеги баримталж ирсэн байгаан.Одоо болтол энэ байсаар л байна...2 намын эрх мэдэлд дуртай олигархуудын ард нэг бол Орос нөгөө бол Хятадууд байгаап байна.Монголчууд бат бөх эвлэлдэн нэгдээгүй цагт хэзээ ч өөдлөхгүй

2019, 12 сар 1. 1:33
Зочин

Манай улсын ард түмэн 18 зууны үед тал талаасаа идүүлсэн. Одоо манж улс үгүй болсон боловч манж үндэстэн Хятадад байна. Орчин цагт манай улсад мөнгө хүүлэх ажлыг голлон манж гаралтай хятад мөн адил хийсээр байна. Иймд манж үндэстэй луйварчны эсрэг өөр бусад үндэстэнтэй нийлж тэмцэх хэрэгтэй.

2018, 4 сар 6. 9:05
Зочинхамаг монгол

санал нэг байна

2018, 4 сар 6. 2:14
estrad

CHINGUNJAV GEJ DUU BAIDAG

2017, 8 сар 29. 19:43
зочин

Хүрэлсүх ээ! Намаа өөрчильe гэдэг чинь зөв байж болно. Харин намын дарга болоод бүх эрх мэдэл өөрийн чинь гарт ирээд би юм хийж чадна гэж агсам тавьж байгаа чинь буруу. Өөрт чинь буруу бодолтой хүмүүс буруу зөвлөөд байх шиг байна. Та эрх мэдлийн төлөө цэргийн эргэлт хийж Монголын ард түмэнг цусан далайд ч умбуулж мэдэх аюултай бодол санаатай хүн гэж бодож явдаг хүний нэг МАН-ын гишүүн, өөртэй чинь олон удаа үзэл бодолоо хуваалцаж байсаан таньд би бас нэг бус удаа зөвлөж байсан харин таны өс хонзон, шунал тачаал чинь өөрчлөгдөөгүй хэвээрэй байгаад харамсаж байна. Би таньд хэзээч эрх мэдэлийг өгч болохгүй хүн байна гэж бодож явдаг. Та бол Гитлeр, Пиночeт, Мусолинни нар шиг тийм харгис үзэл бодолтой хүн тийм учираас таньд НАМ-ын цаашлаад Монгол улсын эрх мэдлийг хэзээч өгч болохгүй тийм л аюултай этгээд. Та нэг удаа юу гэж хэлж байснаа энийг уншаад санах байх Монголчуудыг дандаа даримталж, захиргаадаж, цусан далайд умбуулж байвал таарах ард түмэн гэж тэр үг чинь одоо л надад намын дарга болоод та нарыг цусан далайд умбуулна гэдэгтэй агаар нэг сонсдох боллоо. Би таниас айж байна та наад бодолоосоо салсан нь дээр байхаа гэж хэльe дээ. НАМ-ын даргад шунал нь дарагдсан, боловсролтой, энэ намыг зөв удирдаж чадах хүн авч явах болохоос биш өөр шиг чинь цэргийн харгис үзэл бодолтой, атаархуу, эрх мэдлийн төлөө анд нөхөр ч байсан ардаас нь сум зоож мэдэх хүн энэ намыг удирдана гэж бодож байвал битгий горьд таны бодол бүтэхгүй нойрноосоо сэрээд өөрт чинь хутга шаагаад байгаа хүмүүсээ зогсоосон нь дээр !!!!!

2017, 8 сар 9. 12:48
Зочин

манж нар шиг ухаантай улс хаана байнаа.

2018, 2 сар 23. 14:47
Зочин

Тэр ухаантнууд одоо хаана амьдарч байна

2017, 8 сар 9. 12:22
post.guest

ӨМХИИ ДҮРВЭДҮҮД ЧИНГҮҮНЖАВЫГ МУУЛДАГ ХЭН БЭ МУУ ШЭЭСНҮҮД МУУСАИН ДҮРВЭДҮҮД АЛЬ ЭРТ ҮЕЭЭС УРВАЖ ТӨРД ТЭРСЭЛЖ ХААН ШИРЭЭ БУЛААЖ БАИСАН ТҮҮХТЭИ ТЭРИИГ ХАЛХЧУУД МАРТАХ ЕСГҮИ

2018, 4 сар 5. 20:22
Зочин1

юу гэнээ хужаагийн шивтэр минь

2018, 4 сар 5. 18:03
Зочин

ХА ХА БООЖ ҮХЭЭЧ.МОНГОЛД ДҮРВЭД ГЭЖ БАЙХГҮЙ.ДӨРВӨД ГЭЖ БИЙ.ХООСОН ТОЛГОЙТ ОО

2017, 8 сар 29. 14:13
post.guest

Монголын ард түмний 1755-1758 оны тусгаар тогтнолын зэвсэгт тэмцлийг цуцлан дарах явдалд Халхын Сайн ноён аймгийн чин ван Цэнгүнжав шиг идэвхитэй зүтгэн Манжийн төрийн өмнө их гавьяа байгуулсан хүн үгүй билээ. Манжийн төр анх Халхад бослого гарсны дараа өөрийн итгэх олон ноёд жанжин нарын дотроос чин ван Цэнгүнжавыг “Залуугаас цэрэг дайнд боловсорсон хүн”8 гэж Улиастайн жанжнаар томилон Чингүнжавыг барьж, Халхын бослогыг дарах үүрэг өгчээ. Чин ван Цэнгүнжав Халхын тусгаар тогтнолын тэмцлийн удирдагч Чингүнжавыг барьж, бослогын гол хүчийг цохисонд Манжийн хаан түүнийг бас Баруун Монголын бослогыг даруулахаар 1757 онд 2 замын их цэргийн ерөнхийлөн захирах жанжнаар томилон илгээжээ. Чин ван Цэнгүнжав Баруун Монголын тусгаар тогтнолын тэмцлийг дарах явдлыг толгойлон гүйцэтгэжээ. Манжийн төр чин ван Цэнгүнжавын зүгээс Монголын ард түмний 1755-1758 оны тусгаар тогтнолын зэвсэгт их тэмцлийг дарж онцгой зүтгэсний учир түүнийг машид өргөмжлөн, улмаар үе улиран залгамжлах шадар сайд болгож, үүрд өөрийн ордонд суулгах болсны үр угсаа нь даруй дархан чин ван Наянтай вангийн удам мөн билээ.
Чингүнжавыг халхчууд тэр дундаа одоогийн Архангайнхан барьж өгсийм шүү дээ Юм мэдэж байж хараал хэлж бай Мал минь

2019, 6 сар 11. 9:22
Зочин

Архангайгаас гадна Завханыхан бас оролцсон юм шүү

2017, 8 сар 11. 20:11
post.guest

Hahaha za daa ter halh bid nar ch hezeedee tiim saihan zvil hiij mandlaa daa Zanabazar chin Manjiin haand uuruu gvij ochij dagaar orson Ugsaatniihaa bvren yalagdaltiig awchirsan hvn shvv dee... Ta bid nar end ingej taltsaj hereldeh yund tustai gj harin Tvvh orshiniin uchir n tvvnees vr hoich n surj negden niilj urwan terselhiig buruu shaaltai bish vv... Hend buruu baigadaan bish harin herhen iim asuudlaaas niiteeree negdej niilj surah we hemeen bodoh heregtei...

2019, 12 сар 1. 1:41
Зочин

Манжийг хүчирхэг болгох замыг Лигдэн хутагт хаан, Мин улстай харьцах бүтэлгүй харьцаанаас эхлэлтэй юм билээ. Манжийг бага дээр нь дарах, Мин улсыг сүйрүүлэхгүй холбоотон болгох гэж оролдсон бүх зүйл Манжийг гүрэн болгосон байна.

2017, 9 сар 3. 20:26
Зочин

Одо байтлаа Өндөр Гэгээн Занабазарыг хүртэл буруутгаж өөрийнхөө зохиосон хийсвэр бодолдоо итгэж байна уу
Сонс энэ хүн чмг бодвол монголын төлөө ирээдүй хойч үеийнхээ төлөө хийсэн зүтгэлтэй хүн шүү
Түүхээ мэдэж байж ингэж хэлээрэй

2019, 6 сар 11. 9:24
Зочин

Өндөр гэгээн жаахан ухаантайхан, Галдан жаал тэвчээртэйхэн байсансан бол Монгол Манжид бууж өгтөл уг нь зай байсаан

2017, 8 сар 9. 12:23
post.guest

АМАР

2017, 8 сар 9. 12:09
urianhai

hotgoid hun hoshnogondoo sanaatai gej hotgoiduud uursduu uravaj barij ugsun bizde urvagchid

2017, 8 сар 11. 16:55
Зочинбөйбө

дархадууд урваж барьж өгсөн байдаг. андуураад байна алмасаа

2017, 8 сар 9. 8:49
Зочин

Цэнгүнжав Чинүнжав 2-оо ялгахгүй байж олон юм бичих юм аа

2017, 8 сар 9. 9:24
Amarsanaa

2 ЦЭНГҮНЖАВ БАЙСАН ТУЛ ЯЛГАХ ГЭЖ ЧИНГҮНЖАВ ГЭЖ НЭГИЙГ НЬ ХОЖИМ НЭРЛЭСЭН ЮМ. ӨӨРӨӨ ЮМ МЭДЧИХЭЭД ХУЦ ЛАЛАР МИНЬ.

2017, 8 сар 9. 8:50
Зочин

Чингүнжав

2017, 8 сар 9. 8:30
Amarsanaa

ЧИНГҮНЖАВ БОЛ МАНЖИД МОРЬ НОХОЙ МЭТ ЗҮТГЭСЭН ХҮН БАЙСАН, МАНЖИЙН ХААНЫ ХИШГИЙГ БАГА ГЭЖ ГОЛЖ, АХ ДҮҮ НАРТАЙГАА ХОШУУ НУТГАА БУЛААЦАЛДСАН ОВЛИГОГҮЙ НОЁН БАЙСАН. ЧИНГҮНЖАВ ЯГ ҮНЭНДЭЭ БОСЛОГО ЭНЭ ТЭР ГАРГАСАН ЮМ Ч БАЙХГҮЙ, МАНЖТАЙ ӨӨРӨӨ ТУЛАЛДСАН Ч ЮМ БАЙХГҮЙ ЗУГТАЖ ЗУГТАЖ БАЙГААД БАРИГДСАН АЙМХАЙ ГӨЛӨГ Л БАЙСАН, ХАЛХЫН НОЁД БҮГД ТИЙМ БАЙСАН.

2017, 9 сар 3. 20:32
Зочин

Энэ хүн бол ард түмнийхээ төлөө ирээдүй хойч үеийнхээ төлөө гэсэн хийсэн гавьяатай хүн шүү.Нэгэнт батлагдсан түүхээ мэдэж байж ХУЦ ЛАЛАР МИНЬ

2017, 8 сар 9. 9:11
Зочин

Atingarshsan tarhindaa arai ih ym bagtaah geed uzeech maanag mine. =Yu ch unshdaggui boddoggui cham shig orkuud ih boljee. chinguunjaw bol aguu eh oronch tuuhen gawyatai hun. uyiin uyd duursagdah gawyatai hun. Urwagch tsenguunjawaas ylgaj surchihaadf olon ym dongosooroi maanag mine.

2017, 8 сар 9. 9:26
Amarsanaa

КАЛКУУД МИНЬ БИТГИЙ АТААРХ, ОЙРДЫН АМАРСАНАА БААТАР БАЙЛДСААР БАЙГААД ЯЛАГДСАН ЮМ, ХАРИН КАЛКЫН ЧИНГҮНЖАВ ЗУГТСААР БАЙГААД БАРИГДСАН ЮМ. ЯЛГАА БАЙГАА БИЗ УРВАГЧИДАА

2017, 11 сар 28. 14:36
Зочин1

Үхсэн нохойн оцгор. Эх орондоо харийн цэрэг дагуулж ирдэг ямар баатар байлаа..

2017, 8 сар 9. 8:37
7

яг тэгнээ, роман нь нээх худлаа санагдаад байсын,

2017, 8 сар 8. 21:26
Зочин

Тэр чинь цэнгүнжав мангараа

2017, 8 сар 8. 20:52
Зочин

Чингүнжав чинь өөрөө хөлсөө чамласан урвагч байсан юм аа.

2018, 1 сар 18. 20:14
Зочин байна яахын

Ямар шааааацан пизда вэ

2017, 8 сар 9. 7:54
зочинЗочин

битгтий хуцаарай чи аан новшоо

2017, 8 сар 8. 22:24
Зочинkl

Ymhii mongol hytad ni medegdehgui erliiz hurliiz mini zailaarai.

2017, 8 сар 8. 21:48
Зочин

CHIN VAn chingu javiig manjid hudaldsan urvagchid ueiin ued olnii haraaliig ideg

2017, 8 сар 8. 18:57
Зочин

Яармагын гүүрийн бетон нийлүүлэх ажлыг захиалагчийн дарамт шахалтаар Premium concrete ХХК (дээрээс захиалгаар) авсанаас болж гүүрийн ажил зогссон байна. Гүүрийг барьж буй Хятад компани хуучин нийлүүлэгчтэй 4 сараас хойш орцын найрлагаа тогтоох гэж хамтарч ажилласан боловч ингээд завсраас нь хурган дарга нарын шахаасаар зуны сайхан цагт гүүрийн ажил зогслоо. Нийслэлийн автозамын дарга мэргэжлийн биш хүн учраас ийм юм болж байна. МАН -ынхан ард түмэн их тэвчихгүй шүү.

2021, 5 сар 13. 23:36
Зочин

тэнэг ээ.бичих газраа бич..

2017, 8 сар 8. 23:38
Зочин

aan urvagchidiin ur sad biz

2017, 8 сар 8. 21:50
Зочин

HOHI chn

2016, 10 сар 29. 14:01
chuka.

Eh deedsiin min svns nutag gazartaa monhod orshih boltugai!

2016, 9 сар 4. 21:35
Зочин

Хөх үүд, хар хаяавч шүү.

2016, 9 сар 4. 11:34
45

Төрбат гэж яруу найрагч ухаантай юм Чингүнжавын тухай кино хийж байна баййхан мөнгө аваад ёстоы нэг гурилдсан кино хийсэн дээ одоо Хөвсгөл аймгийн ЗДТГазар хадгалаатай хэвтэж байна. Кино гэж хэлэхэд хэцүү дээ

2016, 10 сар 29. 14:02
Зочин

tiimvv!

2016, 9 сар 4. 8:16
Зочин

Chingunjabiig zam zaaj ugch bariulsan humuus ni Hubsguld habchigdan amidarch chadahaa baigaad manjiin haanaas gazar guisand odoogiin Dornogobi aimgiin Hubsgul sumiin nutagt gazar zaaj ugsun gedeg. Ene sumiinhan urbagchdiin udam bolj taarch bna.

2016, 9 сар 5. 1:05
Зочин

govi-altaichuud shuu dee

2018, 9 сар 12. 11:41
Зочин

чи битгий худлаа шаагаад байгаарай хужаа чинь

2016, 9 сар 3. 7:17
Зочин

Монгол руу дайрсан , эзэлсэн бүх улс орнууд тэнгэрийн гэсгээлийг хүртсэн байдаг. Бүр бүгд мөхдөг. Түүх гэрчилнэ.

2017, 8 сар 8. 21:52
Зочин

ter unen manj uls gej odoo bihgui ted TENGERiin gesgeelee amssan

2016, 9 сар 2. 12:56
Зочин

za ug garal n chingis haanii udam yum bol onon herlengiin dundah mongolchuudiin ugsaa yum bn.odoo tsagt aimag jalgaaraa taltsah hereggui gedegiig notolj bn shuu dee.bi durved bi hotgoid geed baih shaardlaga alga daa

2016, 9 сар 1. 16:19
zochin

Orchin yed gadniihan ediin zasag, strategiin tagnuul hiideg manai malnuud oorsdooch medehgui hamag nuuzaa delgechihsen baigaadaa medeej, sain tagnuuliin gazartai ornuud l amd garch baina, amerik yavdag toriinhon no-toi

2016, 9 сар 1. 16:15
zochin

Hori garui jil ulsiig hoosruulsan odoonii tord baigaa , baisan urvagchidiin ner Mongoliin tyyhend sainaar bish, muugaar yldene

2016, 9 сар 1. 14:58
зочин

Чингүнжавын тухай нэг романыг нь уншчихаад удам судраар нь хядсан гэхээр нь маш их өрөвдөж байж билээ одоо энэ уут уут мөнгөөр улсаа худалдаж байгаа хүмүүс ямар их үнэ цэнээр эх нутгаа тусгаар авч үлдсэнийг мэдэх хэрэгтэй шүү

2016, 11 сар 25. 11:37
цог

ямар роман вэ санал болгооч

2017, 8 сар 9. 2:01
post.guest

Болор толь

2019, 6 сар 11. 9:28
Зочин

Зүрхний хилэн гэж бас бий. Нилээд ойлголт өгөх вий. Соц. үзлийг нь л ялгаад уншчих. Түүхэн баримт нь үнэн байдаг.

2017, 2 сар 15. 23:11
Зочин

Зүрхний хилэн юм болов уу.

2018, 4 сар 3. 11:11
Зочин

зүрхний хилэн ... мундаг роман

2016, 9 сар 1. 14:48
unshigch

omhii uhruudiin tuuh bol ter chigeeree urvagchdiin tuuh shuu dee. gaihah iu baina. mongol hun mongol hunee Uzen iadsan urvaltiin tuuh. uher mongol shig ulsaaraa urvagchid haana baina. heden zuunii tursh erh medliin toloo alatssan shaaruud

2016, 9 сар 1. 14:45
жирийн иргэн

энэ хүнийг үнэхээр бишэрч дээдэлж байна.Ийм эх оронч хөвгүүдийн амь насаар өнөөдрийн бидний эрх чөлөө, тусгаар тогтнол ирсэн юм шүү гэдгийг нь харуулж уран сайхны кино хийвэл хойч ирээдүйд минь тун хэрэгтэй юм байна даа.

2016, 9 сар 1. 14:40
Зочин

Нэгэн насны амьдралаа эмгэнэлтэйгээр дуусгасан ч хэзээ мартагдашгүй нэр төртэйгээр мөнхөрчээ. Жинхэнэ Монгол хүн ийм л байх ёстой

2016, 9 сар 1. 14:22
Зочин

Харийханыг шүтэж бөхөлзөж бялдуучилж улсаа худалдсан хулгай ч нарыг харахаар уур хүрч байна

2016, 9 сар 1. 14:11
Зочин

Үнэхээр бахархалтай түүх юмаа. Кино хийж үр хойчдоо үзүүлж, эх оронч үзэлтэй болгох хэрэгтэй.

2016, 9 сар 1. 14:04
shudarga mongol

za tuuhiig sain hartsgaaj baina uu hariinhaniig shutvel iim l yum boldog yum shu de suuliin uyed solongosgui yum baihaa boliloo tuuh arai davtagdah yum bish beez haa saigui solongosuud ene ch sainii yor bish de

2016, 9 сар 1. 14:04
Зочин

Azar zairan bish zaisan shvv sudalj bichne shvv nohor min.

2017, 8 сар 8. 21:55
Дорж

Чингүүнжав өөрөө Ойрдоос анх урвасан хүн шүү дээ! Урвагч хүнийг урвагчийн л үхэл хүлээж байдаг юм байна. Түүхчид бас таалагдахгүй зарим зүйлээ бичихгүй хүмүүсийг төөрөлдүүлж байна шүү! Урвагч хүн урвагчийн үхлээр үхдэшийн жишээ.

2017, 8 сар 9. 8:00
зоХОТГОЙДчинЗочин

Чингүнжав агуу түүхэн хүн. Ойрдоос урвасан гэж бичиж байгаа хүн өмсөж ирсэн шаахай өмхий амаа хэврэг ясаа чирээд зайлаарай хулгайчаа шээс хужаа

2019, 6 сар 12. 7:16
ЗочиЗн

ХОТГОЙДУУД МУУ ХҮМҮҮС ӨӨРСДӨӨ УРВАЖ ЧИНГҮНЖАВЫГ МАНЖИД БАРИЖ ӨГСӨН ЛАЛРУУД ХОТГОЙД ХОШНОГОНДАА САНААТАЙ ГЭДЭГ БАЙХАА МЭДНЭ ШҮҮ

2017, 8 сар 17. 14:11
Naaya

Bidnii heden mongolchuud tuuhiin uneng medehgui baij bue bue hemleh ni yutai gaslan be.uugeerei bid obog deedsiin gargasan aldaag davtaad baih yum daa.bidnii oyun uhaan mohjee,erdemten merged ni ugui bolj erguu humuus ni uh bolj dee hoorhii

2017, 11 сар 19. 14:21
Зочин

эртнээс л монголчууд бид монгол монголоо барьж идсээр ирсэн уг нь тийм юм чинь яая гахэв

2017, 11 сар 19. 14:26
Зочин

17, 18, 19-р зуунд ч ялгаагүй ийм л байсан энэ зангаа монголчууд хяахгүй байхаа ген яс цусанд нь шингэцэн байгаа. яг энэ үйл явдал 21-р зуунд давтагдаж байна

Сэтгэгдэл бичих
Санамсаргүй нийтлэл [ Энд дарна уу ]